Μαζί Ποτέ [3/5]

Εκείνος είναι σαραντάρης. Έχει στουκάρει το αμάξι του σ’ ένα τοίχο. Εκείνη εικοσάρα. Πήγε να κόψει τις φλέβες της με τον λάθος τρόπο. Μένουν μαζί για λίγες μέρες σε μια ψυχιατρική κλινική. Μόλις που γνωρίζονται και του ζητάει να παντρευτούν. Θέλει να βρει την ελευθερία της, αλλά οι δικοί της θα την αφήσουν μονάχα αν βρει Τούρκο γαμπρό. Δικό τους άνθρωπο. Αλλιώς, θα μείνει κλεισμένη σπίτι, υπό την προστασία του μεγάλου αδελφού. Ορκισμένη να αποπειραθεί ξανά... Ο Τζαχίτ τη λυπάται. Θα πει το ναι. Θα νοιώσει ξανά μια υποψία ανθρωπιάς μέσα του. Αλλά η Σιμπέλ κάνει μια συμφωνία. Θα μείνουν μονάχα δυό απλοί συγκάτοικοι. Χωρίς σεξ, χωρίς συναίσθημα, χωρίς τις υποχρεώσεις ενός κοινού ζευγαριού. Εκείνη θα κάνει τις δουλειές του σπιτιού, θα πηδιέται ελεύθερα με ευκαιριακούς εραστές της μιας νύχτας και δε θα δίνει λογαριασμό. Γάμος πολιτικός στο Αμβούργο, γλέντι παραδοσιακό. Εκεί η Σιμπέλ πρωτομαθαίνει πως είναι χήρος. Και οι πληγές ανοίγουν όλο και πιο βαθιά...

Από τα πρώτα λεπτά του «Μαζί Ποτέ» καταλαβαίνεις πως βρίσκεσαι σ’ ένα σταυροδρόμι με δύο επιλογές: ή στρίβεις για γκρεμό ή χτυπάς μετωπικά με ότι βρεις μπροστά σου. Ο Φατίχ Ακίν δε δίνει περιθώρια για ευτυχία. Μονάχα κάνει τους ήρωές του να αγαπηθούν. Κι αυτή είναι η χειρότερή τους μοίρα! Ο Τζαχίτ και η Σιμπέλ, κουρέλια και οι δύο στη ζωή, κοιτάνε να σταθούν στα πόδια τους σηκώνοντας ταυτόχρονα ένα βάρος αφόρητο, κοινωνικά, πολιτισμικά και ψυχολογικά. Διχασμένες ταυτότητες, απάτριδες συνειδήσεις, κατ’ εξακολούθηση συστάσεις με το θάνατο. Με τόση πίκρα μέσα τους, αντί για μια αγκαλιά, ζητάνε το στήριγμα στο αλκοόλ και τα ναρκωτικά. Επιζούν από συνήθεια κι όταν μπαίνουν στο trip ν’ αγαπηθούν, η δόση τους μοιάζει με overdose που μπορεί να τους τσακίσει για πάντα.

Ναι, είναι μια από αυτές τις ερωτικές ιστορίες όπου ο έρωτας σε φέρνει πιο κοντά στην καταστροφή και την εγκατάλειψη. Το ευτύχημα σεναριακά εντοπίζεται στα επιπλέον αδιέξοδα των μεταναστών ηρώων και σε μια ανάγκη να ξεφύγουν από παραδόσεις, ενώ την ίδια στιγμή μια παράδοξη ελπίδα τους στρέφει προς το γυρισμό στην πατρίδα. Εκεί στην Πόλη, όμως, είναι που η ταινία σκοντάφτει σε μια τυποποιημένη τραγικότητα με κακουχίες αδικαιολόγητες και μελό τακτικές, με τη διάρκεια να τρέχει ανεξέλεγκτα προς το δίωρο. Ακόμη κι αν παραδεχτούμε πως στη σκιαγράφηση χαρακτήρων ο Ακίν τα πηγαίνει μια χαρά, είναι η δραματουργία και κάποιες σκηνοθετικές επιλογές (προς τι τα «κουλέρ λοκάλ» μουσικά ιντερμέδια με φόντο την Κωσταντινούπολη, όταν η αφήγηση ουδεμία σχέση έχει με θεατρογενείς πράξεις;) που δεν πείθουν για τις ικανότητές του ως δημιουργού. Μέγιστη η υποστήριξη από τους πρωταγωνιστές Μπιρόλ Γιουνέλ και Σιμπέλ Κεκιλί που προσδίδουν μια βιωματική ενέργεια στους ρόλους τους, επιλέγοντας με σημασία τη γλώσσα στο διάλογο, ανάμεσα στα γερμανικά και τα τούρκικα. Ωραία όλα αυτά, όμως, το τελευταίο «χτύπημα» σύγχυσης έρχεται στην κορύφωση της εξομολόγησης του Τζαχίτ... στα αγγλικά! Εύχομαι την επόμενη φορά να υπάρξει περισσότερη σταθερότητα σε θέματα κουλτούρας και διαλέκτου, γιατί οι ικανότητες υπάρχουν. Εκτός κι αν ήταν όλες βασισμένες σε εμπειρίες και καταστάσεις που πάντα θα σκαλώνουν σε γραφικές νοοτροπίες. Θα δείξει...

Gegen die Wand [2004] / για την Athens Voice