Οι καλύτερες ταινίες της σεζόν 2003 – 2004

#1. BIG FISH του Τιμ Μπάρτον. Άκουγα το «Once in a lifetime» των Talking Heads και αναρωτιόμουν που είναι αυτό το υπέροχο σπίτι μου, η υπέροχη σύζυγος, το υπέροχο μεγάλο αμάξι κι εκείνη η μαγική λεωφόρος που σε οδηγεί σε όλα αυτά... Που είναι αυτό το γαμημένο παραμύθι της ζωής; Και με ποιο θράσος μπορεί το σινεμά να αντλεί από αυτή τη ζωή που ούτε θέλουμε να βλέπουμε και να γεννά παραμύθια σαν αυτό που οπτικοποίησε ο Μπάρτον; Και μόνο για το φινάλε, μια από τις πιο καθαρτικές εμπειρίες που έζησα ποτέ σε αίθουσα, δίχως να διαχωρίζω το ψέμα από την αληθινή ζωή, αυτή η ταινία αξίζει την πρώτη θέση.

#2. KILL BILL VOL. 1 & VOL. 2 του Κουέντιν Ταραντίνο. Η ταινία... «αίμα και σπέρμα» της σεζόν! Το πρώτο το έβαλε ο Κουέντιν, το δεύτερο το χύσαμε εμείς, μέσα από το μεγαλύτερο βιρτουοζιτέ πανηγύρι που τόλμησε να υπογράψει - ή και να αντιγράψει - σκηνοθέτης στα χρονικά. Γυρίστηκε σαν μια ταινία (έστω κι αν παίχτηκε με ένα διάλειμμα που κράτησε μήνες και τσίτωσε τα νεύρα μας στο έπακρο), έτσι θα την αντιμετωπίζουμε πάντοτε και ίσως όταν δούμε το τετράωρο ενιαίο cut να καταλάβουμε γιατί αυτή είναι η καλύτερη δουλειά του Ταραντίνο μέχρι σήμερα. Γκόγκο Γιουμπάρι, παίξε μπάλα!

#3. ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ του Γκας Βαν Σαντ. Δύο παιδιά αποφασίζουν να πεθάνουν. Φορτώνονται με οπλισμό που ξεπερνά τη φαντασία, ταμπουρώνονται σε ένα σχολείο και αρχίζουν να σκοτώνουν... Ένα χρόνο μετά το ανάλογου θέματος ντοκιμαντέρ του Μάικλ Μουρ, ο Βαν Σαντ μετατρέπει σε καρικατούρα την πολιτική ορθότητα και στήνει μια ατμόσφαιρα meditation, με την αστική βία να μοιάζει με wallpaper θαυμαστό στη θέαση. Η τριπαρισμένη κάμερα του Χάρι Σαβίντις ξεγλιστρά από προοπτικές που θέτει ο νους, μέχρι να ηχήσουν οι εκπυρσοκροτήσεις της κοινωνικής αφύπνισης. Είσαι ανάμεσα στους πρώτους νεκρούς;

#4. AMERICAN SPLENDOR των Σάρι Σπρίνγκερ Μπέρμαν και Ρόμπερτ Πουλτσίνι. Άσκηση ύφους ανάμεσα στο fiction, το ντοκιμαντέρ και τα κόμικς, ευρηματικά αντίθετη σε κατηγοριοποιήσεις, γλυκόπικρα κωμική αποθέωση της μισανθρωπίας ενός χαρακτήρα ρεαλιστικού αλλά και τόσο ξένου για να αποτελεί μέρος αυτού του κόσμου. Τα πάντα ιδωμένα από τη loser σκοπιά της ζωής. Η μιζέρια του Χάρβεϊ Πίκαρ μου προκάλεσε μια αδιευκρίνιστη αίσθηση ευφορίας που δε μπορώ να ξεχάσω, μαζί με την ερμηνεία του Πολ Τζιαμάτι, φυσικά. Ο ορισμός του αντι-χιούμορ!

#5. THE BROWN BUNNY του Βίνσεντ Γκάλο. Όταν τελειώνει μια αγάπη, ποιος από τους δύο έχει πεθάνει; Μοναξιά, οδύνη και αίσθηση απώλειας που φτάνει να προκαλεί ψυχοσωματικές διαταραχές. Αυτός είναι ο συναισθηματικός κόσμος μιας ταινίας που λίγοι τόλμησαν να δουν και οι περισσότεροι από αυτούς καταδίκασαν ως πληκτική και αφόρητη, ναρκισσιστική και καλλιτεχνικά... «ακατοίκητη»! Εγώ, πάλι, μετρούσα φαντάσματα στο πανί, ανατρίχιαζα στο ψιθύρισμα οτιδήποτε παλιού κι αναστημένου από τη μνήμη, βίωσα το πένθος και θα τιμώ το φιλμ σα μνημόσυνο υποχρεωτικό στο μέλλον.

#6. BATTLE ROYALE του Κίντζι Φουκασάκου. 42 μαθητές Γυμνασίου σε ένα παιχνίδι μέχρι τελικής πτώσης. Μονάχα ένας έχει το δικαίωμα να βγει νικητής και να ζήσει. Η πραγματικά απόλυτη ταινία τρόμου της σεζόν, ένα πάντρεμα κοινωνιολογικής μελέτης με την επικινδυνότητα του fun που κρύβει η ακαταλόγιστη βία του σινεμά (λέγε με και σπλατεριά!), την οποία κάλλιστα θα κατανάλωνε το φιλοθεάμον κοινό εάν τούτο το φιλμ ήταν ακόμη ένα τηλεοπτικό «Survivor»… Με τρία χρόνια καθυστέρηση και άπατο στη χώρα μας. Τουλάχιστον δεν το έπνιξε η λογοκρισία, όπως έγινε αλλού.

#7. ΧΑΜΕΝΟΙ ΣΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ της Σοφία Κόπολα. Και μετά αυτοί πήγαν... Τόκιο! Χρονικό μη επικοινωνίας και ξεφύλλισμα σε λέξεις ξεχασμένες από τουρίστες της ψυχής που έχουν την πολυτέλεια να χρεώνουν τα πάντα στο jet lag, το αλκοόλ, την απουσία συντρόφου και άλλες κατάρες του σύγχρονου πολιτισμού. Ο κόρη Κόπολα μιλά την ποπ γλώσσα των εικόνων κι όταν χρειάζεται να βρει λεκτική διέξοδο, ακολουθεί τη μέθοδο Καρ Γουάι: η σιωπή παίρνει μαζί της άλλο ένα καλά κρυμμένο μυστικό...

#8. ΣΥΛΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΦΡΙΝΤΜΑΝ του Άντριου Τζαρέκι. Η μνήμη είναι επιλεκτική. Και η αλήθεια σπάνια λάμπει. Αυτά μας δίδαξε ένα πραγματικά σπουδαίο ντοκιμαντέρ που πρωτοτυπεί βγάζοντας ετυμηγορία αλά... σηκώνω τα χέρια ψηλά, καταγράφοντας την προαστιακή ζούγκλα της Αμερικής και αδυνατώντας να περάσει το κατώφλι της οικογένειας Φρίντμαν. Είμαι σίγουρος πως και ανοιχτή να την έβρισκε την πόρτα, ο Τζαρέκι δε θα βούταγε βαθιά στο σκοτάδι αυτής της γκροτέσκας πραγματικότητας. Αθώος ο κατηγορούμενος, αλλά με χαμένη παρθενιά...

#9. ΑΓΑΠΑ ΜΕ ΑΝ ΤΟΛΜΑΣ του Γιάν Σαμουέλ. Αγάπη... τσιμέντο να γίνει! Σα να φτιάχτηκε από άνθρωπο δοκιμασμένο στα παθήματα καρδιάς, έως και στην ψύχωση που μπορεί να σημαίνει αυτό, με ένα όραμα στο βλέμμα που μαρτυρά φετιχισμό στο πρόσωπο του Ζαν-Πιέρ Ζενέ. Και η «Αμελί» στα κάγκελα, δηλαδή! Ειρωνεία θανατερή το «La vie en rose» που ακούγεται συνεχώς στο φιλμ, για να σου υπενθυμίζει πόσο έξω από τα ρομαντικά στερεότυπα είναι τούτο το φιλμ.

#10. HARDCORE του Ντένη Ηλιάδη. Τα «teenage wet dreams» των Pulp δε μένουν πια εδώ... Η σωσίβια λέμβος για ένα ελληνικό σινεμά που δεν είναι ανάγκη να καταντά λαϊκίστικο ή να παραμένει απαράλλαχτα αρτίστικο... παλαιοκομουνιστικά! Μοναδικό δείγμα γραφής που αποδεικνύει ότι μπορεί να υπάρξει ένα κάποιο αύριο σ’ αυτό το μαράζι που ετησίως ανθοστολίζουμε «πολιτισμένα» στη συμπρωτεύουσα. Γίνεται ν’ αγαπάς αυτή την ταινία και να μη την αγαπάς ταυτόχρονα;