Sugartown: Οι Γαμπροί [4/5]

Αν ήταν ταινία μυθοπλασίας, μπορεί και να θύμωνα. Γιατί θα προέκυπτε σίγουρα λαϊκίστικη κι ενοχλητική. Για τα εισιτήρια φτιαγμένη, ξέρεις τώρα. Αλλά, το «Sugartown» είναι μια πραγματικότητα την οποία παραγνωρίζουμε σκόπιμα, ειδικά εμείς, οι «πρωτευουσάνοι»... Και μπροστά στο θέαμα, ως ταινία τεκμηρίωσης, σε θέτει σε δοκιμασίες σύνθετες και πλείστα συναισθήματα που κάνουν γκελ μέσα σου, αλλάζοντας διαρκώς τη διάθεσή σου. Υπήρξαν στιγμές που γελούσα υστερικά, άλλες που έμενα με το στόμα ανοιχτό, σχεδόν σοκαρισμένος. Δυστυχώς, όμως, καθόλου λύπηση ή οίκτος, όπως άκουσα από άλλους θεατές και συναδέλφους. Η υποτιθέμενη ταύτισή μου με αυτούς τους γαμπρούς μου έβγαλε πάνω απ’ όλα τη ντροπή, όχι κάτι το στενάχωρο. Μια ντροπή που θα’ πρεπε να είχε τη δική της σημαία, το δικό της Εθνικό Ύμνο, τη δική της μέρα γιορτής για... τα ψητά στα κάρβουνα.

Το περιστατικό δε μου θύμιζε τίποτε (αρνούμαι να παρακολουθώ ειδήσεις τέτοιου τύπου...). Το 2002, ο υποψήφιος Δήμαρχος της Ζαχάρως (μόλις καταλάβατε τι σημαίνει ο τίτλος!), ενός μικρού χωριού της Ηλείας, υπόσχεται... νύφες στην πλειοψηφία των εργένηδων κατοίκων! Φυσικά, εκλέγεται και αναγκαστικά πρέπει να εκπληρώσει την επιθυμία κάποιων σκληροπυρηνικών που, ασχέτως ηλικίας, αποφάσισαν να αποκατασταθούν και να μοιράσουν το κομπόδεμά τους με μια σύντροφο. Ο Κίμων Τσακίρης επιλέγει τέσσερις από αυτούς (ένα νεαρό κτηνοτρόφο, έναν ηλεκτρολόγο, έναν καφετζή και τον ίδιο το Δήμαρχο) ως βασικούς «ήρωες» και ταξιδεύει μαζί τους μέχρι τη Ρωσία και το όνειρο της αποκατάστασης, τονίζοντάς μας την παντελή άγνοια στις ξένες γλώσσες και άλλα πολλά ευτράπελα ή μειονεκτήματα της αγνής, ελληνικής «λεβεντιάς».

Το «Sugartown» δε μοιάζει με ένα απλό ντοκιμαντέρ αλλά με ένα home video που σου έφεραν φίλοι στο σπίτι για να σπάσετε πλάκα. Τρομακτικά διασκεδαστικό ή σκέτα τρομακτικό, αποτελεί μια μαρτυρία της επαρχιακής φρίκης που σίγουρα σε κάνει ν’ απορείς για το τι είναι, πια, αυτή η πατρίδα, ανάμεσα σε παρενθέσεις ανθρωπιάς, συναισθήματος, υποκρισίας στη σχέση των δύο φύλων, τελματωμένης ύπαρξης και ανασφάλειας. Πραγματικά συγκλονιστικό, όταν οι «νύφες» έρχονται κι από τα δικά μας τα μέρη για αν δουν ποιο είναι το «καλύτερο» αύριο που τις περιμένει, σε βγάζει από την ιδέα του ανέκδοτου και πιστοποιεί στην ψύχρα το ρόλο του σαν διαπολιτισμικό σοκ. Εκεί, αντικειμενικά, επιλέγεις την... «ανθελληνική» πλευρά και σε μια σκηνή διαλόγου των γυναικών με τον διερμηνέα τους βγάζεις το καπέλο μπροστά στη λιτότητα, την ειλικρίνεια του λόγου ή το χαμένο βλέμμα που σκοτείνιασε μπροστά στην ελληνική πραγματικότητα. Παρομοίως, το βγάζεις και για τον Τσακίρη, που καταφέρνει να ισορροπήσει ικανοποιητικά ένα θέμα το οποίο μπορεί να φαντάζει εύκολα πιασάρικο, όμως, χρειάζονταν κάποιο μέτρο για να μην καταλήξει να βλέπεται ως φάρσα και μόνο.

Με λίγα λόγια, ένα σπάνιο δείγμα ταινίας τεκμηρίωσης που δείχνει πως και οι ελληνικές απόπειρες στο είδος μπορούν να βιωθούν ως μια απολαυστική κινηματογραφική εμπειρία. Έστω κι αν έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε ακόμη στον παγκόσμιο χάρτη του ντοκιμαντέρ...

Sugartown [2006] / για την Athens Voice